Lösemili Çocuklar Haftası", 30 mayıs-5 haziran günleri *Kimler lösemi hastalığının tehdidindedir? Lösemi bir kan hastalığı. Kanın yapım yeri kemik iliğidir, iliğinin içerisindeki kök hücreler, kendilerine benzer hücre oluşturur ve çoğalarak kana geçerler. Bu hücrelerdeki bozulmalar hastalığa neden olur. Enfeksiyon, ilaç, vücuda giren bir kimyasal madde, beslenme ve genetik yatkınlıklar gibi çevresel etkenler hastalığın ortaya çıkışında büyük rol oynuyor. En çok 2-5 yaşlarındaki çocuklarda görülüyor. Tüm toplumda kanser hastalığının çok fazla arttığını görüyoruz. Her 5 kişiden bir kişi kanser adayı. Dünya Sağlık Örgütü bu sayının giderek artacağını ve 20 yıl içinde 2-3 katına çıkacağını söylüyor. Kanser vakalarının bir yılda 10 milyondan 20 milyona çıkması da bunu doğruluyor. Türkiye’de her yıl bin 200 çocuk lösemi hastası olmaya aday. Her yaştaki insanda görülme olasılığı var. Ancak, çocuklarda daha çok görülüyor. 0-16 yaş grubundaki her çocuk bu hastalığa yakalanabilir. *Lösemiden korunma yolları nelerdir? Çocuklar kanser yapıcı maddelerden uzak tutulmalı ve organik gıdalarla beslenmeli. Beslenmemizde yer alan kanser yapan maddeler ile kanserojen çevre etkilerinden yeni doğan bebeklerimizi korumak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Organik beslenme üzerine çalışmalarımız ve geliri vakıf yararına kullanılmak üzere kurduğumuz "Ispanak" isimli bir organik ürünler marketimiz var. Bizim hedefimiz 0-2 yaş grubu çocuklar. Büyüme çağındaki, beyin ve vücut gelişimlerinin en hızlı ilerlediği bu çocukların beslenmeleri büyük önem taşıyor. * Yardımseverler LÖSEV’e nasıl destek olabilir? Evlerinde kullanmadıkları eşyaları yollayabilir, bankaya gidip bağışta bulunabilir, gönüllümüz olarak çocuklarımızı ziyaret edebilir veya kan bağışı yapabilirler. Ailelere gönderilen yardım paketleri için ev eşyası, giysi, gıda ve temizlik malzemesi bağışı alınıyor. Damarlarımızda dolaşan kanın yapım yeri olan kemik iliğinin normal olmayan kan hücrelerince istila edilerek kan yapımının duraksamasıdır. En çok 2-6 yaş grubu çocuklarda görülmektedir. Türkiye'de her yıl 1000-1500 yeni lösemili çocuk vakası ortaya çıkmaktadır. Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevre faktörlerinin etkili olduğu sanılmaktadır. BELİRTİLERİ: Ateş Halsizlik ştahsızlık Kilo kaybı Nedensiz burun ve cilt altı kanamaları Kansızlık Lenf bezlerinde büyüme Karaciğer-dalak büyümesi TEDAVİSİ: Lösemi, son derece uzun, zor ve pahalı bir tedavi gerektirmektedir. Lösemi tanısı alan vakalara haftada, ayda bir damardan verilen çok sayıda ilaç ve kemoterapi tedavisiyle 2.5 yıl kadar süren bir tedavi uygulanır. Bu tedavi sonucunda % 70-85 oranında tamamen iyileşme sağlanabilir. Yanlızca % 5 oranındaki vakalarda ve uygun durumlarda kemik iliği nakli yapılabilir. Türkiye'de kemoterapi ve kemik iliği nakli batı ülkeleri standartlarında, başarıyla yapılmaktadır. LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR VE AİLELERİNİN PROBLEMLERİ: Okuldan uzak kalmak Arkadaşları tarafından dışlanmak Toplumun bu çocukların iyileşme şansının olmadığını düşünmesi Maske yüzünden hastalığın bulaşıcı olduğunun düşünülmesi Çocukların sosyal etkinliklere katılamamaları (Sinema, tiyatro, ...) Çocukların sevdikleri yiyeceklerden uzak durma zorunluluğu Kan bulamamak Parasızlık Hastanede çocuklarına refakat etmek isteyen ailelerin iş yerlerinden çok sık izin almaları sonucu işlerine son verilmesi ÇOCUKLUK ÇAĞINDA "LÖSEMİ" Lösemi, nedenleri henüz tam olarak aydınlatılamamış ve her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Dikkate değer rakamlar çocukluk çağındaki kanser vakalarının %35'ini lösemiler oluşturur ve birinci sıradadır. Lösemiler hücre cinsine göre; ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) ve AML (Akut Myeloblastik Lösemi) olmak üzere 2 ana gruba ayrılır. Kendi içlerinde de alt sınıflar tanımlanabilir. Türkiye'de her yıl 16 yaşın altında 1200-1500 yeni lösemili çocuk vakası bildirilmektedir. Kemik iliği nakli nedir? Çocukluk çağı lösemilerinde esas olan ilaçla tedavidir. Toplam 3-3.5 yıl süren kemoterapi sonunda % 85'lere varan oranda tamamen iyileşme sağlanır. Tedaviye cevap alınamayan vakalarda ve bazı özel durumlarda kemik iliği nakli uygulanabilir (%5-10 oranında). Kemik iliği naklinde temel prensip, kan hücrelerinin yapımını sağlayan ana-kök hücrelerin sağlam bireylerden alınarak lösemi hastasına verilmesidir. Böylece normal kan yapımı sağlanmış olur. Karşılaşılan problemler Okuldan uzak kalmak, dışlanmak, toplumun bu çocukların iyileşme şansının olmadığını düşünmesi, maske yüzünden hastalığın bulaşıcı olduğunun düşünülmesi başlıca sorunlardır. Çocukların sosyal etkinliklere katılamamaları, sevdikleri yiyeceklerden uzak durma zorunluluğu, kan bulamamak diğer sorunlardır. Parasızlık, çocuklarına refakat etmek isteyen ailelerin işlerinden sık izin almaları sonucu işlerine son verilmesi ise ailelerin önemli sorunlarındandır. Belirtileri İştahsızlık, kansızlık, zayıflama, bacaklarda kemik ağrıları, cilt altında kanamalar (kırmızı noktalar veya morarmalar), burun ve dişeti kanamaları, ateş ilk gözlenen bulgulardır. Ayrıca yayıldığı organlara ait belirtiler, örneğin baş ağrısı, kusma, karın ağrısı, görme bozuklukları önem taşıyabilir. Bu yakınmalarla müracat ettikleri çocuk hematoloji (kan hastalıkları) uzmanlarınca yapılan muayenede çoğunlukla karaciğer ve dalak büyümesi, lenf bezlerinde genişleme, kanama bulguları tespit edilebilir. Yapılan kan, kemik iliği, hücre tipini belirleme ve genetik tetkikler sonucu kesin tanı konulabilir. Tanıdaki ayrıntılı testler genellikle lösemi tiplerini, tedavi prensiplerini belirlemede yardımcı olacaktır. Tedavi Tedavi öncelikle genel durumun düzeltilmesi yöntemleri ile başlar. Bu safhada kan veya kanın içindeki özel hücrelerin donörlerden (gönüllü kan verici kişi) alınarak lösemili hastaya verilmesi, enfeksiyon mevcutsa gerekli müdahalelerin yapılması, böbreklerin, karaciğer ve kalbin kemoterapi ilaçlarının yan etkilerinden korunma önlemlerinin alınması çok önemlidir. Ayrıca hastaların ve ailelerin hastalık hakkında bilgilendirilmesi, iyi bir tedavi ve moral desteği ile lösemide %85'lere varan oranda iyileşmenin sağlandığının açıklanması tedavinin ikinci basamağıdır. Lösemili çocuklar etraflarındaki insanlardan, havadan, sudan mikrop almamak ve korunmak için maske takmaktadırlar. Lösemi hastalığının tedavisindeki temel prensip kemik iliğindeki ana kan hücrelerinde oluşan şifre değişikliği ile olgun olmayan "blast" adı verilen hücrelerin çoğalmasını durdurmak ve sonrasında normal kan elemanlarının yapılmasını sağlamaktır. Kötü huylu blast hücreler çok hızlı çoğalırlar. Bunlar olgunluk ve çoğalma zamanlarına göre çeşitli evrelere ayrılırlar. Tedavideki amaç; birbirinden farklı etkilerdeki ilaçların bir program çerçevesinde uzun süre kullanılarak tüm safhalardaki blastların öldürülmesidir. Tedavi süreci yaklaşık olarak 3-3.5 yıl sürmektedir. LÖSEV Ankara Lösemili Çocuklar Sağlık ve Eğitim Vakfı-LÖSEV, Türkiye'nin dört bir yanında bulunan lösemili çocuklara ulaşarak onlara ücretsiz tedavi imkanı sağlamakta, onların sosyal ve psikolojik tüm ihtiyaçlarına kalıcı çözümler getirmektedir. LÖSEV şu günlerde, tüm dünya ülkelerindeki lösemili çocukları 30 Mayıs- 5 Haziran tarihleri arasında 3. Uluslararası Lösemili Çocuklar Haftası etkinlikleri ile Türkiye'de ağırlamaya hazırlanıyor. Lösev Tel : (0 312) 447 06 60 Faks : (0 312) 447 68 83
