KATAL GÜVERCİNLERİ

Konusu 'Yüksek Uçucu Irklar' forumundadır ve guvercinurfa tarafından 4 Temmuz 2010 başlatılmıştır.

  1. guvercinurfa

    guvercinurfa Well-Known Member Yönetim Üyesi

    Katal güvercinleri Sırp yüksek uçucularına benzemektedirler.osmanlının kosovayı fethinden sonra türk ırkları ile bugün cinperi adıyla anılan kuşların kırılmasıyla elde edilmiştir.Bu saptamada doğruluk payının olduğu kesindir,fakat işin içinde sırp milliyetçiliği ve buna yönelik bir zorlama bir efsane yaratma çabası olduğu düşünülmektedir.sırpların milattan öncesine dayandığını iddia ettikleri cinperi ırkı güvercinlerle eşleştirilmiş olan Türk güvercin ırkı ile elde edilen sırp yüksek uçucuları en az bizim kadar milliyetçi duygulara sahip olan sırplar için tarihlerinin derinliğinden gelen bir milli simge ve gurur kaynağı olmuşlardır.işin gerçekçi yanına gelince bu tür üstün nitelikli bir ırkın üretilmesi cidden bir gurur kaynağıdır.bunun için hiç şüphe yokki sırplara bu konuda hakları verilmelidir.

    işin menkıbe tarafında ise bu ırkın cinperilerle uzaktan yakından alakası olmadığı düşünülmektedir.bu ırkla tek benzerliği arka tepeli olmasıdır.bu ırktan gelen yeni bir ırk olsa muhakkak cinperilerin en önemli özelliği olan renk ve özellikle desenlerinin arada birde olsa syu larda gözükmesi gerekirdi.oysa şimdiye kadar hiç kimsenin gördüğüne rastlanmamıştır.işte burada tarihe biraz göz atıldığında osmanlının balkanları fethi sırasında ve sonrasında buranın nüfus yapısını değiştirmek için anadolu topraklarında kendi için problem yaratan ve Türklük duygusunu benliğinde en fazla hisseden halk olan karamanlıları bu topraklarda zorla iskan etmişlerdir.bugün bile hemen hemen bütün balkan Türkleri konyalı veya karamanlı olduklarını söylerler.göç sırasında herzaman olduğu gibi kültürlerini ve onun bir parçası olan güvercinlerinide yanlarında götürmüşlerdir.

    Katal güvercinlerinin bugün beslendiği yerlere bakılırsa karaman beyliği sınırları içinde ve kırsal alanda beslenen kuşlar olduğunu görürüz. yugoslavya veya sıbistana götürülen bu kuşlar yerel kültürde o kadar yer etmişlerdirki hala bu kuşların renkleri türkçedir.(mavi,boz,darcinli,arap,ala v.s) ama dahada enterasanı ise arka tepe kuşlara FESLİCE denmesidir.bilindiği kadarıyla Denizli yöresinde de bu tip kuşlara FES TAKKALI veya FESLİ denilmektedir.

    Katal ırkının ise hangi ırklarla kırılıp uzun uçmasının sağlandığı ise ayrı bir araştırma konusudur.Bilindiği kadarıyla katallar ortalama 2-3 saat kadar uçmaktadırlar.syu larda ise bu süre 12-14 saat olabilmekte ve çok yükseğe çıkmalarına rağmen hep yuvalarının üzerinde uçmaktadırlar.soy takibi yapıldığında hiç tepesiz yavru vermemekte fakat zaman zaman kuyruğa oturan ve takla atan kuşlar çok nadirde olsa çıkmaktadır.soyda çekinik takla veya makara geni olduğu sanılmaktadır.ayrıca syu lar zaman zaman kısa mesafeli dönme veya dolap benzeri hareketlerde yapmaktadırlar.

    Kuyruküstü yağ bezeleri tekdir.çift olan varmı araştırılmaktadır.fiziki yapıları ise katal ve arka tepeli dolapçılara benziyor.tahminlere göre syu ların katal ırkından uçum sürelerinin uzatılması suretiyle üretildiğidir.hangi kuşla kırıldığı konusunda ise bir fikir yürütmek şuanda oldukça zor yöresel bir ırk olan ve çok uzun uçabilen ohrinski olabilir bu kuşlar tepesizdir ama tepeli üretmek oldukça kolay bir yöntemdir ancak gerçek olan şudurki SYUların asıl kanı cinperiler değil büyük ihtimalle katallardır ve bu ırka kan girilerek elde edilmişlerdir.

    [​IMG]
    [​IMG]
     
  2. ibo

    ibo Active Member Üye

    güzel bir ırka benziyor emeğinize sağlık teşekkürler
     
  3. DoganBeq

    DoganBeq Active Member Üye

    güzel kuşlar paylaşım için tşkler
     
  4. fırat68

    fırat68 Active Member Üye

    fehmi bey paylaşım için teşekkürler
     
  5. guvercinurfa

    guvercinurfa Well-Known Member Yönetim Üyesi

    ben teşekkür ederim
     
  6. AHMET ESEN

    AHMET ESEN Active Member Üye

    paylaşım için tşkler
     
  7. mustafavilgen

    mustafavilgen Member

    Bu ırkımızın değerini bilip koruyan tüm arkadaşlarımıza ve ayrıca, böyle bir konu hakkında derinlemesine araştıma yapmış Sayın İskender Damgacı'ya teşekkür ederim.

    Konu ve resimler Denizli Güvercin Evi Derneği'nden alıntıdır.

    KATAL GÜVERCİNİ - fesli - festakkalı

    Katal Güvercini ülkemizde Denizli ilimizin Baklan, Çivril, Çal ve Çameli ilçelerinde yetiştirilir. Bölgenin eski ve yerli ırklarından olup, Anadolu Selçukluları döneminden beri var olduklarına dair belirtiler mevcuttur. Denizli'de "Katal - Katillik" adlarıyla tanınmaktadırlar. Katal, aynı zamanda yörede yapı saçaklarında veya duvarlarında güvercinler için özel yapılmış yuvalara da verilen bir isimdir. Katallık kelimesinin yöre şivesinde devrilmiş söylenişi ise "Katillik"tir. Katal Güvercinleri için kullanılan diğer isimlendirme geniş tepe formuna sahip oldukları için "Fesli"dir. Katal Güvercinleri dünyada varlığı bilinen 12 tel kuyruklu ve çift kuyruküstülü tek güvercin ırkıdır.

    Katal Güvercinlerinin Baklan Ovası'nda yer alan yaklaşık 60 köyde ve yakın çevredeki Çal, Çivril, Bozkurt ilçeleriyle köylerinde yetiştirildikleri biliniyor. Son yıllarda bölgede açık sistem büyükbaş hayvancılığına geçildiğinden besiciler için güvercinler büyük tehlike olarak görülmekte ve toplu imhalar yapılmaktadır. Büyükbaş hayvanların yemlikleri ve yalaklarının güvercin dışkısıyla temas ederek hastalıklara yol açtığı kaygısı yaygındır. Hemen her evde geleneksel olarak devam ettirilen Katal Güvercini yetiştiriciliği başta bu sebeple artık terk edilmiş durumdadır. Salmalarda yetiştirilen güvercinler ise günümüzün popüler güvercin ırklarından oluşmaktadır.

    Katal Güvercinlerinde tüm renkler görülür, renk yelpazesi oldukça geniştir. Minyon sayılabilecek yapıda ve gelişmiş bir göğüse sahiptirler. Paça veya tozluk taşımazlar. Son derece hareketli, neşeli ve insana yakın bir ırktır. Oldukça iyi yavru bakıcısıdırlar. Hastalıklara karşı dirençli sağlam bir bünyeye sahiptirler. Günümüzde salmalarda rastlanan tüm Katal Güvercinlerinin yavru bakıcısı olarak kullanıldıkları görülmektedir, artık uçurulmak için yetiştirilmemektedirler. İnsana çok yakın davranan bu ırkımız yuvasını koruması gerektiğinde sert tavırlar gösterir. Böyle durumlarda insanlara dahi bu sertliğini abartılı bir şekilde göstermekten kaçınmaz.

    Katal Güvercinleri yüksek uçarlar, normal uçuş süreleri yaklaşık olarak 2-3 saat civarındadır. Yöre insanı "pıynak" adını verdikleri ürküterek uçurma yöntemiyle bu sürenin daha da uzatılabileceğini söylemektedir. Katal Güvercinlerinin pırıltıya duyarlılıkları yoktur, kendiliğinden inerler. Birbirlerine çok yakın olmadan grup oluşturarak uçarlar. Uçuş tarzları ve ani zigzagları sebebiyle yırtıcı kuşlara kolay av olmadıkları söylenmektedir. Takla, dönüş, makara gibi uçuş oyunları bulunmaz. Yuvaya sadakat özellikleri son derece yüksektir, 100 km mesafeden evlerine döndükleri bilinmektedir. Başka bir salmaya yakalanmaları neredeyse söz konusu bile değildir. Irka özel geniş tepeleri düz veya hafifçe kavisli olabilmektedir, alınları hafifçe öndedir.

    Gözlerde tek renk olarak sarı, kırmızı, pürbeyaz görülmez, beyaz dairenin dışına doğru renklenme görülür. Kuyruk telek sayıları 12'dir, melezlenmiş olduğu tespit edilen bazı bireylerde kuyruk telek sayısının 14 olduğu tarafımızdan tespit edilmiştir. Yine melezlenmiş bazı bireylerde fes tepe formunun daraldığı ve iki ucunun birbirine doğru kapanarak sivri tepe formuna dönüştüğü görülmektedir. Katal güvercinlerinin fes tepe formuyla birlikte en ayırıcı ve ilginç özelliği ise çift memeli kuyruküstü yağ bezesi taşımalarıdır. Melezlerinde dahi bu özelliğin izine rastlamak mümkündür. Melezlerinde çift yerine tek kuyruküstü varsa incelendiğinde belirgin bir çizginin varlığı görülecektir.

    Geçmişte köy çocuklarının gece mum ışığında döğüştürerek kavgacılıklarını sınadıkları Katal Güvercinleri bir gelenek halinde asırlarca uğur olarak uçarlı (katallarda) ve konarlı (salmalarda) yetiştirilmelerine rağmen günümüzde organik besiciliğin kurbanı olma noktasındadırlar. Unutulmaya yüz tutmuşlardır. Bir benzerleri dünyada çok tanınan "Sırp Yüksek Uçucuları"dır. Yerel kaynaklarda ve ilgili klüplere bağlı yayınlarda Sırp Yüksek Uçucuları'nın atalarının Anadolu'dan Türkler'in gelmesiyle taşındığı ve eski isimlerinin "Feslice - Feslije" olduğu belirtilmektedir. Kosova'nın Türkler tarafından fethinden sonra bölgeye götürüldüklerine dair işaretlere rastladığımız Katal Güvercinleri evcimen karakterleriyle ilgiyi hak eden yerel ırklarımızdandır.

    Güvercin ırklarında nadir görülen çamkabuğu, sinekli, kestane gibi sıradışı renkler onlarda görülebilir. Çiftli kuyruküstü yağ bezesi birkaç ırkta nadiren bireysel olarak bulunmasına rağmen Katal Güvercinleri'nde 12 tel kuyrukla birlikte standarttır. Bu yönüyle de eşi benzeri yoktur... Orjinal yapıları ve benzersiz özellikleriyle sahip çıkılarak koruma altına alınmaları gerekmektedir. Denizli Güvercin Evi Derneği misyonuna uygun olarak Katal Güvercinlerini tüm ayrıntılarıyla tanıma ve tanımlama çabası içindedir. Gelecekte ırkın standartlarını oluşturma ve ilgili etkinlikleri düzenleme adına yapılması gereken altyapı hazırlıkları birer birer gerçekleştirilmektedir. Katal Güvercinleri halen yaşamakta olan bir kültür mirasımızdır...

    TEŞEKKÜR: Denizli Güvercin Evi Derneği olarak Katal Güvercinleri için yapılan çalışmalarda ilgi ve yardımlarını esirgemeyen başta Baklan, Çal, Çivril ilçelerimizin yetiştiricilerine, TGYB Kurucusu Uğur Kurt Gürsu'ya, Başkanımız Elk.Müh. Niyazi Ertürk'e, Avukat Cem Eryılmaz'a, İnş.Müh. Cüneyt Arıkan'a, İnş.Müh. Cihan Tanrıöğen'e, Doç.Dr. Hayri Ün'e, Önder Okumuş'a, Fırat Ekiz'e, Tezcan Akınlı'ya, Uğur Bilgihan'a Sinan Solaklar'a (İstanbul) ve Güvercin Genetiği konusunda uzman Frank Mosca'ya (ABD) teşekkürler...

    İskender DAMGACI - Şubat 2009

    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
     
  8. DoganBeq

    DoganBeq Active Member Üye

    mustafa bey degerli paylaşım için tşkler
     
  9. mustafavilgen

    mustafavilgen Member

    Ben teşekkür ederim Doğan Bey,:)
     
  10. şafrakaragöz_6363

    şafrakaragöz_6363 Active Member Üye

    Mustafa abi ellerine ve emeğine sağlık tanıtım açısından çok güzel ve değişk bi çalışma olmuş katılımlarınızın ve paylaşımlarınız devamın bekliyoruz urfadan selamlarımla GALİP...
     
  11. seyit balcı

    seyit balcı Member Üye

    Bu Güzel Bilgiler İçin Çok Teşekürler
     
  12. guvercinurfa

    guvercinurfa Well-Known Member Yönetim Üyesi

    ben tşk ederim
     
  13. urfalıserhat63

    urfalıserhat63 Active Member Üye

    Paylaşim için tşkler
     
  14. hacibes

    hacibes New Member Üye

    bilgi icin tesekkürler
     
  15. sabani07

    sabani07 Member Üye

    fehmi bana bu katal yüksek ucucu güvercinlerden bir cift lagzım nereden bulabiliriz satlerde en az 2 saat ucması gerekli ve cok yükseklere cıkması gerekli bu tür kuşları seviyorum bizim taklacıda vardır bulutcu deriz cok yükseklere cıkarlar
     

Sayfayı Paylaş