KANGURU'NUN RAKİPLERİ KOŞUCU DEVEKUŞLARI

KOŞUCU DEVEKUŞU» veya öbür adıyla «emu» (Dromaeus novaehollandiae) Avustralya'nın millî kuşu ve dünya yüzündeki ikinci en iri kuştur. Ergin olanları ortalama 150 - 155 santim boyunda olmakla beraber, kambur gibi duruşlarından ötürü devekuşundan çok daha ufak gözükürler. Bu hızlı koşucular ovalara ve seyrek ağaçlı ormanlara rağbet ederler.

«Dromaeidae» ailesinin bugün dünya yüzünde kalan biricik üyeleri Avustralya'nın ıssız ovalarında barınırlar, fakat koşucu devekuşları eskiden hemen bütün Avustralya bölgelerinde, Bass boğazmdaki adalarda, Tasmanya'da, Kanguru adasında ve Avustralya'nın güneyindeki denizlerde pek boldu. Koşucu devekuşları o ikadar büyük bir hızla tükenmeye yüz tutmuşlardır ki, Kanguru Adasının cüce koşucu devekuşu nüfusundan sadece bir teki hayatta kalmıştır. Bugün dölleri tamamen tükenen öbür adalardaki koşucu devekuşu türleri hakkında ise hemen hemen hiçbir şey bilmiyoruz.

Koşucu devekuşları, yakın akrabaları tepeli devekuglarmdan donuk renkli olmaları, başlarının tüylerle örtülü olması (kemikli bir miğferle kaplı olmaması) ve sık orman yerine otluk alanlarda yaşamalarıyla ayrılırlar. Tepeli devekuşları gibi tek eşlidirler ve çok eşli olan Amerika devekuşlanndan bu bakımdan ayrılırlar.
Koşucu devekuşu gene tepeli devekuşu gibi güçlü bir yüzücüdür. Koşucu devekuşları çiftleşme mevsiminin dışında küçük sürüler halinde gezerler, fakat yuva yapma zamanı gelince çiftler sürüden ayrılır. Dişi, toprağın yüzeyindeki bir oyuğun içine yediden on ikiye kadar yüzeyi pürüzlü ve yeşilimsi siyan renkli yumurta yumurtlar. Sekiz hafta süreyle kuluçkaya oturmak ve yavruların ihtiyaçlarına bakmak babanın vazifesidir. Yavrular grimsi bir havla örtülü olarak yumurtadan çıkarlar, bu gri üzerindeki yeşilimsi çizgiler onlara kamuflaj vazifesi görür. Dişi koşucu devekuşu yumurtalarım yumurtladıktan sonra kısa bir süre kuluçkaya otursa bile, ergeç eşi tarafından oradan koyulacaktır. Dişinin erkeğinden daha iri olduğunu da burada belirtelim.

Etleri ağır kokulu ve lezzetsiz olarak tanınmasına rağmen, koşucu devekuşları köpeklerle çok avlanırlar. Koşarken çarpmak suretiyle tel örgülü çitlere zararlarının dokunduğu söylenir. Özellikle bitkilerle beslendiklerinden, otlayan evcil hayvanlara bu bakımdan rakiptirler.

Koşucu devekuşu'nun şaşılacak derecede gürültülü olan sesi, her iki cinste de, nefes borusuna bağlı garip bir kesenin içinden geçerken bu derece kuvvetlenir.